[varia] Opa (in memoriam)

MIJN OPA

Ik kan niet oordelen over mijn opa in zijn rol als zoon, zijn rol als man of zijn rol als vader. Wel kan (en mag) ik oordelen over zijn rol als opa. Dat is hem naar mijn mening prima afgegaan. Sterker nog, ik denk dat hij die rol het beste kon vertolken. IJsje hier, zakcentje daar, dat soort dingen. En hij had humor. Als voorbeeld; zijn favoriete voetbalteam was Feyenoord.

Mijn opa was van 1924. Een tiener nog toen de oorlog uitbrak. Ik denk dat hij die periode, net als vele anderen, het nodige heeft meegemaakt. Hij heeft nooit willen spreken over wat er in die dagen zich heeft afgespeeld in zijn omgeving. In mijn gedachten is hij verzetsheld. Daarnaast was hij een echte ondernemer. Hij heeft een hotel gerund (De Nachtegaal) en soort broodjeszaak gehad in het centrum van Noordwijk aan Zee (toepasselijk "Centrum" geheten).

Vroeger, toen ik nog wekelijks pendelde tussen Alphen (ma) en Noordwijk (pa), zag ik mijn opa heel regelmatig. Bijna iedere twee weken. Dan speelde ik daar met het speelgoed waar alle kleinkinderen mee speelden. Geen idee wat daartussen stond. Maar aangezien ik maar één van de drie kleinzonen was (tegenover een heel contingent aan kleindochters), zal het weinig soeps geweest zijn.

DE KWESTIE IS...

Later babbelden we vooral over sport en in het bijzonder voetbal. Feyenoord (haha), Ajax en het Nederlands Elftal kwamen regelmatig ter sprake. De afgelopen jaren praatten we ook over sport, maar vaker ging het nog over andere zaken. Armoede, politiek, of iets anders dat hij toevallig had gelezen of gezien. En als mijn opa een punt wilde maken, startte hij de zin altijd (echt áltijd!) met: "De kwestie is..." of, als het tegen een onbekender iemand voor hem was: "Meneer, de kwestie is...". Overigens was ik het vaak niet eens met zijn punt.

 

Waar sommige mensen als ze ouder worden ook een mildere toon krijgen, kreeg mijn opa juist een meer cynische toon in zijn uitspraken en gedachten. Mijn glas is halfvol, waarover het ook gaat, maar zijn glas bleek vaak halfleeg, gevoed door levenservaringen en het lezen van een bepaalde krant (De Telegraaf). Hij trok over het algemeen vrij weinig in twijfel over wat er in die krant stond, en dat maakt discussiëren niet veel makkelijker. 

De laatste tijd sprak ik hem niet veel meer. Als ik hem belde, voor zijn verjaardag, oma's verjaardag of zomaar, dan waren we binnen een minuut klaar. Ook als hij belde was het gesprek niet veel langer. Zo hoefde hij niets over de geboorte van Fien te horen, maar wenste hij ons alleen maar te feliciteren. Helaas heb ik Fien niet meer aan hem kunnen laten zien.

OUD

Mijn opa was oud. Misschien niet eens wat betreft zijn leeftijd, 88 is tegenwoordig niet onwijs oud, maar wel qua lijf en geest. Hij was doodsbang voor de dood, maar zoiets is nou eenmaal lastig te ontlopen. En dat moet vreselijk geweest zijn voor de man. Zijn uitvaart was zoals hij zich had gewenst: sober en snel. Frank (Sinatra; "My Way") en Andy (Williams; "Moon River"). Koffie en cake.

Ik heb mijn opa de afgelopen decennia in verschillende gedaantes gezien. Van in het begin een sterke, grote, ondernemende man naar aan het eind een kromme, uitgezakte, krakkemikkige oude man. Maar wat ik zeker weet, is dat hij trots was op al zijn klein- en achterkleinkinderen. En ik ben ook best trots op hem.

Mijn opa is dood. Van deze vier woorden heeft mijn oma het meeste last. Die zit na een jaar of 65 zonder haar man.

Leve opa!